Spis treści:

Internetowy słownik nazwisk w Polsce

Internetowy słownik nazwisk w Polsce (ISNP) to bezpłatna i ogólnodostępna strona internetowa, która zawiera około 30 tysięcy obecnie używanych w Polsce nazwisk wraz z ich historycznym oraz współczesnym omówieniem. Narzędzie ma służyć zarówno celom naukowym, związanym z dalszym badaniem nazwisk, jak i pomagać osobom prywatnym w ich własnych poszukiwaniach genealogicznych.

W latach 2014-2021 słownik stworzyło pięć zajmujących się tematyką nazwisk językoznawczyń, związanych z Instytutem Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk. Do opracowania narzędzia posłużyły naukowczyniom informacje ze źródeł drukowanych i internetowych oraz dane z Działu Ewidencji Ludności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Wyszukiwarka nazwisk była inspirowana podobnymi słownikami zagranicznymi. Od 2022 roku słownik znajduje się pod opieką merytoryczną Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie oraz jest na bieżąco uzupełniany, aktualizowany i rozwijany.

Przeczytaj również: Jak kiedyś nadawano nazwiska? Mogą mieć one bardzo różne pochodzenia

Jak działa słownik?

Działanie Internetowego słownika nazwisk w Polsce jest bardzo proste, a jego obsługa intuicyjna. By dowiedzieć się czegoś o swoim nazwisku, należy wejść na stronę https://nazwiska.ijp.pan.pl/, a następnie w granatowym polu z napisem „Znajdź hasła” uzupełnić odpowiednie dane, czyli z listy rozwijanej wybrać opcję „dokładnie”, a w rubryce z wielokropkiem wpisać własne nazwisko. Można też wyszukać go poprzez listę nazwisk, klikając nad granatowym polem w literę, na którą dane nazwisko się zaczyna.

1
Źródło: nazwiska.ijp.pan.pl/


Gdy w wyszukiwarce pojawi się już nasze nazwisko, trzeba kliknąć znajdującą się po jego prawej stronie czerwoną lupę, by przejść na podstronę z dotyczącymi go informacjami.  

2
Źródło: nazwiska.ijp.pan.pl/


Wówczas naszym oczom ukaże się strona nazwiska, na której klikając znajdujące się z prawej czerwone kółka z plusami, będziemy mogli rozwijać informacje z interesujących nas kategorii.

3
Źródło: nazwiska.ijp.pan.pl/


Przeczytaj również: Czy od zawsze numerowano domy? Odpowiedź może cię zdziwić

Co można sprawdzić w słowniku nazwisk?

Internetowy słownik nazwisk w Polsce pozwala nam nie tylko poznać korzenie własnego nazwiska, ale również zdobyć na jego temat kilka innych, interesujących informacji. Dużym plusem słownika jest również to, że znajdziemy w nim także rzadsze i obco brzmiące nazwiska.

Jeśli rozwiniemy poszczególne kategorie na stronie danego nazwiska, będziemy mogli dowiedzieć się m.in.:

  • ile osób (także w podziale na płci) w Polsce nosi to nazwisko oraz jaka jest jego ranga (tj. na którym miejscu listy najczęściej występujących nazwisk w Polsce się ono znajduje);
  • jakie województwa, powiaty i gminy zamieszkują osoby o tym nazwisku;
  • jakie kraje zamieszkują osoby o tym nazwisku;
  • jakie formy żeńskie tj. odmężowskie lub odojcowskie (np. Nowakowa, Nowakówna), gwarowe (np. Nowaczonka) i inne (np. Nowakówka, Nowaczka) ma obecnie lub miało w przeszłości to nazwisko;
  • w jakich źródłach historycznych występuje oraz w jakich formach jest w nich zapisane;
  • jakiego jest pochodzenia (np. przezwiskowego, związanego z wyglądem, charakterem, pochodzeniem itp.);
  • co mogło niegdyś oznaczać (np. nowakiem określano niegdyś człowieka nowego w pewnym środowisku);
  • od jakiego innego nazwiska lub słowa może pochodzić;
  • jakie są inne warianty tego nazwiska (np. Nowak, Novak, Nowok).

oprac. Joanna Cwynar

 

Odpowiedzi do zadań z podręczników z języka polskiego znajdziesz tutaj:

Między nami. Klasa 8. Podręcznik. Język polski - rozwiązania i odpowiedzi

Jutro pójdę w świat. Klasa 5. Podręcznik. Język polski - rozwiązania i odpowiedzi

Nowe Słowa na start! Klasa 5. Podręcznik. Język polski - rozwiązania i odpowiedzi