Spis treści:

Na początek ważne wyjaśnienie: poprawna forma nazwy tego obiektu to zamek w MOSZNEJ, a nie w „Mosznie”, jak często można usłyszeć. Dlaczego? Ponieważ odmiana nazwy miejscowości Moszna przez przypadki jest inna niż ta dotycząca elementu męskiej anatomii. Dlatego warto zapamiętać poprawną formę.

Zamek w Mosznej – czyli gdzie?

Natomiast miejscowość Moszna znajduje się w województwie opolskim, na ziemi prudnickiej. Znajduje się ok. 11 kilometrów od granicy z Czechami i mniej więcej 30 km od Opola. Warto więc zaplanować wyjazd tutaj, np. przebywając w Górach Opawskich.

Projekt bez nazwy - 2023-07-24T145737.603
Zamek w Mosznej w pełnej okazałości/123RF/PICSEL

Przeczytaj również: Co kryją Tatry Wysokie na Słowacji? Te miejsca warto zobaczyć

Zamek w Mosznej – historia

Czym dokładnie był zamek w Mosznej? Historia tego obiektu nie jest do końca jasna, ale może sięgać nawet czasów średniowiecza. 

Zacznijmy od faktów. Udokumentowana historia pałacu w Mosznej sięga XIX wieku. Pierwsze wzmianki o obiekcie pojawiają się w opracowaniu Johanna Georga Knie w 1845 roku. Jednak dzieje samego majątku są znacznie dłuższe.

Wiadomo na pewno, że:

  • na terenie obecnego kompleksu znaleziono ślady istnienia średniowiecznej, drewnianej budowy; legenda (niepotwierdzona) głosi też, że należał on do templariuszy;
  • założenie pałacowo-ogrodowe mogło tam funkcjonować już w XVIII wieku, aczkolwiek było znacznie skromniejsze;
  • obiekt przechodził w XVIII i XIX wieku z rąk do rąk – najpierw rodzina von Reisewitz straciła majątek na rzecz rodu von Seherr-Toss. Jego przedstawiciel sprzedał go natomiast w 1853 r. Heinrichowi von Erdmannsdofrowi, by następne przejął go Hubert von Tiele-Winckler, który był wówczas starostą powiatu prudnickiego.

To nazwisko warto zapamiętać. To właśnie dzięki przedstawicielom rodu von Tiele-Winckler zamek w Mosznej stał się prawdziwą architektoniczną perełką.

Przeczytaj również: Alternatywna dla wakacji nad Bałtykiem. Oto piękne "Kaszubskie Morze"

Tajemniczy pożar, czyli jak doszło do rozbudowy zamku w Mosznej?

Do rozbudowy zamku w Mosznej doszło po katastrofie, której obiekt doświadczył w 1896 roku. Z 2 na 3 czerwca 1896 roku na jego terenie doszło do pożaru. Przyczyny wybuchu nie są jasne. Jednak barokowy obiekt częściowo spłonął – zachowała się jedynie obecna środkowa część. 

To zdarzenie wymusiło konieczność odbudowy obiektu. Jego pomysłodawcą był Frank-Hubert von Tiele-Winckler, czyli syn najstarszy Huberta. Według jego koncepcji zamek miał się stać siedzibą rodu i być jego wizytówką. Dlatego postanowił mu nadać nietuzinkowy kształt.

Z jego inspiracji zamek w Mosznej ma łącznie aż 99 wież, utrzymanych w różnorodnych stylach architektonicznych – liczba nie jest przypadkowa, ponieważ … właśnie tyle majątków było wówczas w posiadaniu jego rodu. Co ciekawe, gdyby było ich 100, ród musiałby płacić dodatkowy podatek. Znajduje się w nim 365 pomieszczeń – dokładnie tyle, ile dni w roku. Każde skrzydło pałacu jest wykonane w innym stylu:

  • wschodnie – w neogotyckim,
  • zachodnie – w neorenesansowym,
  • centralna część jest barokowa – to jedyna, która pozostała po pożarze, jest więc najstarsza.

Tak właśnie powstał spektakularny zamek, który po dziś dzień budzi zachwyt odwiedzających.

Przeczytaj również: QUIZ na rozgrzewkę. Rozpoznasz miasta ze zdjęć?

Zamek w Mosznej czy sanatorium?

Do końca II wojny światowej majątek pozostał w rękach wspomnianej rodziny. Jednak w 1945 roku była ona zmuszona uciec do Niemiec, m.in. z uwagi na przyłączenie tego terytorium do Polski w wyniku porozumień po zakończeniu walk.

Od 1972 roku w zamku istniał szpital leczenia nerwic. Sanatorium w tym budynku zakończyło działalność dopiero w 2013 roku – wówczas przeniesiono je do nowego obiektu, usytuowanego w pobliżu.

Przeczytaj również: QUIZ z geografii. Rozpoznasz miejsce w Polsce po zdjęciu?

Co oferuje obecnie zamek w Mosznej?

Obecnie zamek w Mosznej jest obiektem, który można zwiedzać wraz z całym kompleksem parkowym. Organizowane są w nim liczne eventy tematyczne – także te związane ze światem Harry’ego Pottera. Nie ma się czemu dziwić – zwłaszcza że obiekt ma tak zjawiskową i zróżnicowaną architekturę!

Czyją własnością był zamek w Mosznej, a kto obecnie sprawuje pieczę nad obiektem?

Zamek w Mosznej wielokrotnie zmieniał właścicieli na przestrzeni wieków. Należał głównie do niemieckich rodów szlacheckich opisanych powyżej. Są także historie mówiące o jego przynależności do zakonu templariuszy w średniowieczu, jednak nie ma na to żadnych solidnych dowodów.

Po II wojnie światowej obiekt został przejęty przez polski Skarb Państwa. Obecnie zarządza nim spółka Moszna Zamek Sp. z o.o.

Przeczytaj również: Expecto Patronum. QUIZ dla fanów Harry’ego Pottera

Pałac w Mosznej – ciekawostki

Oto kilka ciekawostek związanych z zamkiem w Mosznej, które warto znać.

  • Z architektonicznego punktu widzenia zamek w Mosznej jest pałacem – nigdy nie pełnił funkcji obronnej, nie jest też otoczony fosą. Nie jest także przystosowany do obrony zamkniętym obwodem obronnym. Jednak jego pełna rozmachu bryła budzi skojarzenia z zamkiem. Dlatego powszechnie określa się go tym mianem.
  • W zamku w Mosznej kręcono różne filmy i seriale – m.in. polsko-rosyjską produkcję „Test pilota Pirxa” na bazie powieści S. Lema czy film Daas z Andrzejem Churą i Olgierdem Łukaszewiczem.
  • Powierzchnia zamku to 8 tys. m kw., a kubatura – 65 tys. m kw.
  • Pałac w Mosznej jest otoczony parkiem, który ma aż 100 ha powierzchni. Stanowi on część parku krajobrazowego. Znajdują się tu m.in. rzadkie skupisko rododendronów oraz mające ponad 300 lat okazy dębów.
  • W alei lipowej tuż za fontanną znajduje się cokół, który jest pozostałością po pomniku Huberta Von Tiele-Wincklera. Pomnik został zburzony po II wojnie światowej.
  • W parku znajdują się również XIX-wieczne kanały wodne w stylu francuskim i holenderskim.
  • Zwiedzający mogą wybrać się na przypałacowy cmentarz – znajdują się tu groby członków rodu Tiele-Wincklerów. Zostały tam przeniesione z pałacowej krypty z uwagi na to, że panowała tam zbyt duża wilgoć.
  • Na początku XX wieku pałac w Mosznej kilkukrotnie odwiedza niemiecki cesarz Wilhelm II – uczestniczył tam w polowaniach.
  • W zamku w Mosznej można zanocować – funkcjonują tutaj hotel oraz restauracja.
  • Na terenie zamku są organizowane tematyczne kolonie letnie dla dzieci i młodzieży – np. inspirowane światem Harry’ego Pottera czy „Wakacji z Duchami”. Odbywają się tutaj też eventy dla najmłodszych w okresie ferii i wakacji.
  • 23 maja 2022 roku została wyemitowana moneta okolicznościowa 5 zł z wizerunkiem zamku w Mosznej.

Jak zatem widać, zamek w Mosznej jest niezwykle ciekawym obiektem, który warto odwiedzić, będąc w województwie opolskim. Jego zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem i trwa ok. 60 minut. Bilet należy wykupić również, aby odwiedzić kompleks pałacowo-parkowy. To dobre miejsce np. na rodzinny piknik czy romantyczną randkę z ukochaną osobą.

Oprac. Redakcja

 

Odpowiedzi do zadań z podręczników znajdziesz tutaj:

Geografia – rozwiązania zadań z podręcznika

Rozwiązania zadań z podręcznika do historii

Historia – rozwiązania zadań z podręcznika